English
Polski
Co z wymianą opon? W „AutoCoolturze” rozwiewamy wszelkie wątpliwości - audycja Radia Gdańsk z 9 kwietnia 2024.
Z profesorem Jerzym Ejsmontem z Zakładu Pojazdów Mechanicznych i Technik Militarnych Instytutu Mechaniki i Konstrukcji Maszyn na Wydziale Inżynierii Mechanicznej i Okrętownictwa Politechniki Gdańskiej rozmawiał Sebastian Kwiatkowski:
W dniach 15-17 stycznia 2024, w Pałacu Kłanino niedaleko Gdańska odbyło się końcowe seminarium projektu ELANORE. Na tym seminarium przedstawione zostały założenia projektu oraz uzyskane rezultaty. Seminarium prowadzone było w systemie hybrydowym - część Uczestników przyjechała do Kłanina (pomimo bardzo ciężkich warunków atmosferycznych), a pozostała część brała udział on-line. Łącznie w seminarium wzięło udział 43 uczestników z Polski, Norwegii, Belgii, Holandii, Francji, Niemiec, Włoch i Szwecji. Reprezentowali Oni Komisję Europejską, światowych producentów opon i samochodów, zarządców sieci autostrad i liczne instytuty badawcze związane z pojazdami oraz ruchem drogowym. Podczas seminarium przedstawione zostały prezentacje dotyczące niedoskonałości obecnego systemu nadawania etykiet związanych z hałasem opon i oporem toczenia oraz wyniki prac zmierzajacych do istotnego zwiększenia reprezentatywności i przydatności tych etykiet. Po przedstawieniu prezentacji wywiązała się dyskusja z której wynikało, że wszystkie zainteresowane strony popierają podjęcie starań o wdrożenie uzyskanych wyników. W zakresie oporu toczenia projekt ELANORE zakończył się opracowaniem propozycji zmian dotyczących temperatury w jakiej badane są opony, nawierzchni bębnów maszyn bieżnych oraz urealnienia przedziałów liczbowych powiązanych z poszczególnymi klasami opon. W zakresie hałasu opon zaproponowano zmiany dotyczące korekcji związanych z temperaturą oraz własnościami nawierzchni standardowej ISO. W trakcie dyskusji kuluarowych uznano również, że należy dążyć do radykalnej zmiany w metodzie badania hałasu opon samochodowych poprzez wprowadzenie metody laboratoryjnej, maksymalnie zharmonizowanej z metodą badania oporu toczenia opon.
W dniach 16-17 stycznia 2024 w Kłaninie koło Gdańska odbędzie się końcowe seminarium projektu ELANORE.
Szczegółowe informacje w:
Projekt ELANORE realizowany przez konsorcjum, w skład którego wchodzi Politechnika Gdańska, SINTEF (Norwegia) i EKKOM (Polska) otrzymał prestiżową Polską Nagrodę Inteligentnego Rozwoju 2023 w kategorii Projekt Przyszłości. W uzasadnieniu przyznania nagrody czytamy: „za ogromny potencjał wdrożeniowy rozwiązania, którego wyniki mogą przełożyć się na inteligentny rozwój gospodarczy w przyszłości. Celem projektu jest sprawdzenie, w jakim stopniu obecny system etykietowania jest skuteczny w zmniejszaniu wpływu ruchu drogowego na środowisko i zaproponowanie lepszych rozwiązań. Autorzy projektu wykazują również aktywne podejście względem promocji i upowszechniania wagi korzyści wynikającej z projektu dla życia społeczno-gospodarczego.” Wręczenie nagrody odbyło się podczas Gali Nagród Forum Inteligentnego Rozwoju, która miała miejsce w Uniejowie w dniach 19-20 października 2023. Do nagród nominowano 1000 projektów, z których komisja konkursowa wybrała zwycięskie projekty w kilku kategoriach. Projekt ELANORE finansowany jest w ramach programu PolNor 2019 z funduszy Norweskich i Polskich poprzez NCBR. Politechnika Gdańska jest liderem konsorcjum. Podczas Forum Inteligentnego Rozwoju członkowie konsorcjum mieli możliwość zaprezentowania wyników projektu podczas 10 minutowego wystąpienia informacyjnego, a następnie podczas trwającego 30 minut Power Speech. W styczniu 2024 odbędzie się końcowe seminarium poświęcone promocji wyników projektu, na którym obecni będą przedstawiciele czołowych producentów opon oraz organizacji zajmujących się badaniem i oceną opon samochodowych.
27 września 2023 Politechnika Gdańska gościła przedstawicieli Ambasady Norwegii, Funduszy Norweskich i NCBR w ramach projektu ELANORE. Goście zapoznali się z genezą projektu, stanem jego realizacji oraz planami na najbliższe miesiące. Zapoznali się także z laboratoriami Wydziału Inzynierii Mechanicznej i Okretownictwa, które specjalizują się w badaniu opon samochodowych.
W wyniku prac prowadzonych w WP3 została opracowana trzecia wersja prostej, „geometrycznej” nawierzchni standardowej do badania oporu toczenia opon. Po wykonaniu replik tej nawierzchni przeprowadzone zostaną badania weryfikacyjne.
Trzecia wersja prostej, geometrycznej nawierzchni standardowej; The third version of simple, “geometrical” standard pavement.
W kwietniu 2023 przeprowadzone zostały badania oporu toczenia 10 opon do samochodów osobowych na terenie Szwecji. Badania wykonano za pomocą zmodernizowanej przyczepy doświadczalnej R2 Mk.3, której modernizacja wykonana została w ramach projektu ELANORE (WP1). Dzięki przebudowie systemu jezdnego podczas transportu przyczepy nie jest już obciążony system pomiarowy co zmniejsza zużycie tego systemu i chroni go przed uszkodzeniem. Podczas badań w Szwecji wykonano pomiary temperatury wnętrza opon i ich oporu toczenia na nawierzchni DAC16. W ramach współpracy ze Szwedzkim Narodowym Instytutem Dróg i Transportu (VTI) wyniki tych badań zostaną porównane z wynikami otrzymanymi na unikatowej w skali światowej maszynie bieżnej z płaską bieżnią, która jest na wyposażeniu VTI. Na bieżni ułożona będzie nawierzchnia DAC16 co pozwoli na porównanie wyników przyczepowych z laboratoryjnymi. W kolejnym etapie na Politechnice Gdańskiej te same opony zbadane zostaną na maszynie bieżnej z bębnem pokrytym repliką nawierzchni DAC16.
Przyczepa badawcza R2Mk3 podczas badań w Szwecji
Maszyna bieżna z płaską bieżnią (VTI, Szwecja)
Grudzień 2022 Zakończono pomiary hałasu opon na maszynie bieżnej w laboratorium na replice nawierzchni SMA8.
Sierpień 2022 Zakończono pomiary hałasu opon na maszynie bieżnej w laboratorium na replice nawierzchni ISO.
Lipiec 2022 Wykonano pomiary hałasu opon wg metodyki Regulaminu 117 w Norwegii na nawierzchni MA11 (soft asphalt) na drodze Fv1190 koło miejscowości Skjeberg …
… oraz na nawierzchni SMA16 na drodze Fv171 w okolicach miasta Sørum.
Na tych samych odcinkach pomiarowych przeprowadzono badania hałasu metodą CPX z wykorzystaniem 2 przyczep pomiarowych: Polskiej i Norweskiej. Droga Fv1190 koło miejscowości Skjeberg …
… oraz droga Fv171 w okolicach miasta Sørum.
Przeprowadzono również pomiary hałasu opon wg Regulaminu 117 w Polsce w 2 lokalizacjach: na nawierzchni SMA8 na lokalnej drodze koło miejscowości Bartoszylas …
… oraz na SMA11 na drodze S6 koło miejscowości Szemud.
Na tych samych odcinkach pomiarowych przeprowadzono także badania hałasu metodą CPX z wykorzystaniem przyczepy pomiarowej Tiresonic Mk5.
Lipiec 2022 Kontynuacja Round Robin Testu z zeszłego roku. Przeprowadzono badania na kolejnym torze doświadczalnym ISO. Tym razem pogoda dopisała i udało się wykonać wszystkie zaplanowane pomiary. Podobnie jak w zeszłym roku badania hałasu opon prowadzono zarówno wg metodyki Regulaminu 117...
… jak i metodą CPX z wykorzystaniem przyczepy Tiresonic Mk5.
Czerwiec 2022 Na tym samym odcinku przeprowadzono badania hałasu metodą CPX za pomocą przyczepy Tiresonic Mk5.
Maj 2022 Wykonano pomiary hałasu opon wg metodyki Regulaminu 117 na nawierzchni EACC na drodze S61 koło Ełku w Polsce.
W czasie weekendu 30 maja - 1 czerwca przeprowadzone zostały badania oporu toczenia z wykorzystaniem przyczepy R2Mk.2 na torze doświadczalnym CONTIDROM w Niemczech. Podczas badań wykorzystano znajdujace się tam nawierzchnie drogowe o bardzo róznej teksturze. Łącznie zbadano 22 opony na czterech nawierzchniach.
Kwiecień 2022 Zatwierdzono wybór lokalizacji typowych nawierzchni drogowych w Polsce i w Norwegii, na których zostaną przeprowadzone badania hałasu opon wg metodyki Regulaminu 117 oraz metodą CPX. Wybrano 2 odcinki testowe w Norwegii i 3 w Polsce.
Grudzień 2021. Modyfikacja maszyny bieżnej została zakończona. Unowocześniony został układ napędowy, pomiar momentu obrotowego oraz system kontroli temperatury. Zmniejszono również odbicia dźwięku poprzez pokrycie ścian laboratorium warstwą pianki akustycznej. Patrz rysunek.
Maszyna bieżna po modernizacji
Rozpoczęto prace nad opracowaniem zunifikowanej nawierzchni testowej przeznaczonej do zamontowania na bębnie która spowoduje bardziej realistyczną współpracę opony z bębnem podczas badań oporu toczenia opon. Pierwszy wariant takiej nawierzchni widoczny jest na rysunku.
Pierwszy wariant tekstury nawierzchni do badania oporu toczenia opon
Prowadzone są również analizy wyników badań laboratoryjnych i drogowych wykonanych w roku 2021 do których należą: badania hałasu i oporu toczenia opon przeprowadzone na maszynie bieżnej na stalowym bębnie oraz na bębnie pokrytym replikami nawierzchni ISO, SMA8 i Powierzchniowe Utrwalenie oraz badania hałasu i oporu toczenia opon na drogach w Polsce i Niemczech.
Sierpień 2021 Round Robin Test na torach doświadczalnych ISO. W ciągu 2 tygodni intensywnej pracy przeprowadzono badania hałasu opon na 3 torach.
Pomiary wykonywano wg metodyki Regulaminu 117...
… oraz metodą CPX z wykorzystaniem przyczepy Tiresonic Mk5.
Niestety, z uwagi na deszczową pogodę nie udało się wykonać całego zaplanowanego planu badań. Będzie konieczna kontynuacja Round Robin Testu w kolejnym roku.
Lipiec 2021 Modernizacja przyczepy została zakończona. Tiresonic Mk4 stał się Tiresonic Mk5.
Maj 2021 Zakończono modernizację komory maszyny bieżnej do badania hałasu i oporu toczenia opon. Poprawiono charakterystykę akustyczną komory poprzez zamontowanie paneli pochłaniających dźwięk na jej ścianach i suficie. Wkrótce rozpoczną się pomiary hałasu zakupionych opon metodą laboratoryjną na bębnie wyposażonym w replikę nawierzchni ISO.
Kwiecień 2021 Zakupiono samochód pomiarowy, Skoda Superb Kombi 2.0 TSI 140 kW (190 KM), który będzie służył do badań hałasu opon samochodowych prowadzonych w ramach projektu ELANORE. Samochód spełnia wymagania Regulaminu UNECE Nr 117, wg którego wykonywane będą pomiary hałasu opon do środowiska. Będzie on również wykorzystany do pomiarów hałasu metodą CPX ciągnąc specjalistyczną przyczepę pomiarową.
Luty 2021 Rozpoczęto modernizację przyczepy pomiarowej Tiresonic Mk4 do badania hałasu opon i nawierzchni metodą CPX. W ramach modernizacji przyczepa zostanie gruntownie przebudowana, jej rama wzmocniona, zamontowane będą elektryczne podnośniki osi przyczepy, odnowiona zostanie komora osłonowa i wymieniony materiał absorpcyjny w jej wnętrzu, wymieniona będzie cała instalacja elektryczna i pomiarowa, przyczepa zostanie wyposażona w nowe czujniki pomiarowe.
Styczeń 2021 Zatwierdzono wybór 3 torów pomiarowych ISO w północnej Europie, na których zostanie przeprowadzony Round Robin Test. Z uwagi na warunki podpisanych umów nie można ujawnić ich lokalizacji.
Listopad 2020 - rozpoczęły się laboratoryjne i drogowe badania 20 opon samochodowych w zakresie oporu toczenia. Badania prowadzone są w temperaturach od - 15 C do + 25 C w celu określenia czy badania prowadzone jedynie w temperaturze 25 C tak jak wymagają obecne normy pozwalają na obiektywną ocenę opon w warunkach klimatycznych Europy Północnej i Centralnej. Rozpoczęto również modernizację stanowisk bębnowych oraz przyczepy Tiresonic Mk. 4.
Road measurements of tire rolling resistance
Drum measurements of tire rolling resistance
Replica of coarse surface dressing - for noise and rolling resistance measurements
Test facility for tireroad noise and rolling resistance measurements
Październik 2020
Przystąpiono do wyboru i zakupów opon samochodowych, które będą poddane badaniom hałasu i oporu toczenia w ramach tego projektu. Zaplanowano zakup około 40 opon. Wytypowano dwa rozmiary: 215/55R17 (do badań hałasu) oraz 205/55/16 (do badań oporu toczenia).
